2e de Riemerstraat Den Haag

In het voorjaar van 2022 onderzocht ik in opdracht van Stadsherstel Den Haag het hofje aan de 2e de Riemerstraat 105 a-g in Den Haag.

Foto’s uit 1977 (bron: Haags Gemeentearchief 205024 en 204797, Collectie Dienst Stedelijke Ontwikkeling)

De rij huisjes op het binnenterrein aan de noordoostzijde van de De Riemerstraat werd in 1876 door de timmerman Ten Hove uit ‘s Gravenhage gebouwd als exploitatiehofje. Volgens de bouwverordening in de Den Haag was het in die tijd alleen verplicht een vergunning aan te vragen voor het bouwen aan de straat, op binnenterreinen was men vrij om te bouwen. In combinatie met de verstedelijking, werkte dit het bouwen van vele kleine, goedkope huisjes op binnenterreinen als investering in de hand.

Ten Hove bouwde een rij van zeven eenvoudige huisjes van een bouwlaag onder een zadeldak met de nok evenwijdig aan de voorgevel. Achter elk huisje was een klein erf. De ‘gang’ langs de huisjes was toegankelijk via een poort onder het pand aan de De Riemerstraat 105. Omdat het niet nodig was een bouwvergunning aan te vragen, is er geen bouwtekening van het hofje bewaard gebleven.

In de loop der tijd vonden er verschillende kleine verbouwingen aan de huisjes plaats. In 1926 werd de poort naar het hofje, in de voorgevel van De Riemerstraat 105, geheel vernieuwd.

Verschillende bouwfragmenten

De kunstschilder Pierre Stordiau woonde vanaf 1913 tot aan zijn dood in 1969 in nummer 105G en later ook in 105F. Hij had er zijn atelier en woonde er met zijn vrouw en kinderen. Vanaf 1927 was Stordiau eigenaar van het hofje en verbouwden ze 105G. De voorgevel werd hoger opgetrokken en het zadeldak werd vervangen door een plat dak zodat een volledige verdieping ontstond.

Vooral mevrouw Stordiau hield van antiek en bouwfragmenten. De verhoogde voorgevel werd van kantelen voorzien, er weden kruiskozijnen aangebracht, een gevelsteen van een ridder te paard en een entree met dubbele deuren en een geprofileerde omlijsting. Verder werden in het interieur talloze bouwfragmenten verwerkt. Ook in de andere huisjes werden verschillende bouwfragmenten verwerkt.

Bij de renovatie in 2006 door Stadsherstel werd het casco hersteld en werd de samenstelling van de huisjes teruggebracht naar de oorspronkelijke opzet.

Op 6 oktober 2022 heb ik tijdens een webinar van Stadsherstel Den Haag ter ere van het 45-jarig bestaan een lezing gegeven over dit onderzoek.