Kapelburg 296 te Rotterdam

Bouwhistorische verkenning Kapelburg 296 te Rotterdam

In het voorjaar van 2017 heb ik een bouwhistorische verkenning voor boerderij De Kapel (Kapelburg 296) te Rotterdam gemaakt. Boerderij De Kapel ligt op het eiland IJsselmonde, op de plek waar twee dijken en drie polders bij elkaar komen. Op deze strategische plek (iets verhoogd en centraal gelegen) heeft in de middeleeuwen vermoedelijk een kapel gestaan. Aan deze kapel heeft de boerderij zijn naam te danken. De kapel werd waarschijnlijk in de 16e eeuw al afgebroken.

In de 18e eeuw (of al eind 17e eeuw) werd de boerderij gebouwd. Het is moeilijk om een precieze datering te geven. In 1784 wordt de boerderij genoemd in een hypotheekakte, dus toen stond hij er in ieder geval. Het woonhuis, de schuur, de koestal, het eerste deel van de stal en de zwingelkeet worden tot de eerste bouwfase gerekend. De boerderij is van het Overmase dwarsdeeltype. Een schets van het jongere Overmase dwarsdeeltype vertoond opvallend veel gelijkenissen met boerderij De Kapel.

In de 19e (of begin 20e) eeuw vinden enkele kleine verandering plaats. De kapconstructie van het woonhuis en de ramen op de begane grond worden vervangen. De stal wordt uitgebreid en krijgt een nieuwe kap. Tussen 1821 en 1935 worden naast het woonhuis en de stal enkele bijgebouwen neergezet, waaronder een bakstenen huisje voor de karnmolen.

Eind jaren ‘80 krijgt de boerderij een andere functie en wordt het pand gerestaureerd, verbouwd en uitgebreid. De zwingelkeet en de bijgebouwen met de karnmolen worden gesloopt om plaats te maken voor een nieuw groot bijgebouw en een kas. Van de oorspronkelijke bebouwing blijven het woonhuis, de schuur, de koestal en de stal bewaard. De gevels van deze bouwdelen worden gerestaureerd en er vinden enkele kleine wijzigingen plaats. De constructies van het woonhuis, de schuur en de stal blijven behouden en worden waar nodig gerestaureerd. De kapconstructie van de koestal wordt geheel vervangen door een ander type constructie. De indeling van het woonhuis blijft in hoofdlijnen behouden, maar de indeling van de andere bouwdelen worden geheel verwijderd. Er komt een nieuwe indeling voor de nieuwe functie. Alle afwerkingen (ook in het woonhuis) worden vernieuwd.